Lekarz specjalista psychiatra, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny.
Od 2003 roku zajmuje się diagnozą, leczeniem oraz profilaktyką zaburzeń psychicznych.
Doświadczenie zawodowe zdobywała w Klinice Psychiatrii SPSK 1 w Lublinie, oddziałach psychiatrycznych stacjonarnych w Lublinie, Parczewie i Chełmie oraz poradniach zdrowia psychicznego w Lublinie, Nałęczowie, Chełmie.
Absolwentka 4-letniej Szkoły Psychoterapii Poznawczo-Behawioralnej Centrum CBT-EDU w Warszawie. (ośrodek rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczo-Behawioralnej).
Depresja w ciąży — objawy, leczenie, bezpieczne leki przeciwdepresyjne
Ciąża jest stanem, w którym oddziałuje na organizm kobiety jednocześnie stres fizjologiczny, psychologiczny oraz fizyczny. Kobiety w okresie ciąży są narażone na większe ryzyko wystąpienia depresji. Objawy depresyjne występują u 8,5-11% kobiet w ciąży, czyli co 10. przyszła mama ma poważne objawy obniżenia nastroju, zaburzeń snu, lęku oraz inne stany depresyjne.
Okres pomiędzy trzecim a szóstym tygodniem ciąży (gdy stężenie hormonów płciowych osiąga maksimum) jest czasem największego ryzyka pojawienia się objawów depresyjnych. Zaledwie jednak co 5. kobieta z objawami depresyjnymi w ciąży otrzymuje właściwą pomoc.
Według danych z badań epidemiologicznych najczęściej depresja jest rozpoznawana w drugim i trzecim trymestrze ciąży, a u 50% z tej grupy kobiet objawy depresyjne utrzymują się także po porodzie.
Nieleczona lub niewłaściwie leczona depresja może doprowadzić do zagrożenia zdrowia i życia matki oraz dziecka. Depresja matki wpływa również na rozwój dziecka. Objawy depresyjne są czynnikiem ryzyka poronienia, stanu przedrzucawkowego, przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej. Im więcej mija czasu od wystąpienia objawów depresyjnych do rozpoczęcia leczenia, tym większe jest ryzyko powikłań oraz dłuższego czasu ich utrzymywania.
W przebiegu depresji w ciąży mogą wystąpić następujące objawy:
obniżenie nastroju,
płaczliwość,
zaburzenia snu (nadmierna senność w dzień, bezsenność),
uczucie zmęczenia i wyczerpania,
niezdolność do odczuwania przyjemności i radości,
rezygnacja ze swoich zainteresowań,
negatywne myśli,
obniżenie poczucia własnej wartości,
trudności z podejmowaniem decyzji,
brak apetytu,
potrzeba izolowania się i unikanie kontaktów towarzyskich,
trudności w koncentracji,
uczucie lęku i niepokoju,
dolegliwości somatyczne, czyli złe samopoczucie fizyczne; ciężarna może skarżyć się na częste bóle głowy, brzucha, kręgosłupa lub piersi, które nie mają żadnej innej przyczyny,
zaniedbywanie wyglądu i higieny osobistej.
Za bardzo istotne objawy depresji uznaje się myśli samobójcze. Ciężarna widzi przyszłość w czarnych barwach lub otwarcie przyznaje, że nie ma chęci do życia. Takie sygnały nie mogą zostać zbagatelizowane, ponieważ u części osób prowadzą do podjęcia próby samobójczej.
Nie muszą wystąpić wszystkie z ww. objawów, wystarczy kilka utrzymujących się przez 2 tygodnie.
Jeśli obecnie jesteś w ciąży i odczuwasz utrzymujące się przygnębienie lub brak przyjemności z aktywności, które wcześniej sprawiały Ci radość, wykonaj test Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej.
Leczenie depresji u kobiet w ciąży
Leczenie kobiet z depresją w ciąży polega na prowadzeniu psychoterapii i/lub na stosowaniu leków przeciwdepresyjnych. Postępowanie lecznicze w depresji u ciężarnej zależy od nasilenia depresji, etapu ciąży, występowania objawów depresyjnych przed ciążą. Leki przeciwdepresyjne zaleca się przede wszystkim pacjentkom z nasilonymi objawami depresji.
Jeśli objawy depresyjne pojawiły się u kobiety w ciąży po raz pierwszy w życiu i nie są poważnie nasilone preferowaną metodą leczenia jest psychoterapia. Udowodniono skuteczność psychoterapii poznawczo- behawioralnej oraz psychoterapii interpersonalnej w depresji kobiet w ciąży.
Bezpieczne leki przeciwdepresyjne
W przypadku poważniejszego nasilenia objawów depresyjnych możliwe jest rozpoczęcie leczenia farmakologicznego lekami przeciwdepresyjnymi. Ważne jest jednak, by leczenie prowadził specjalista, który oceni ryzyko związane z wpływem depresji na zdrowie kobiety i dziecka oraz ewentualne skutki działania leków.
O ile to możliwe, warto unikać włączania leków przeciwdepresyjnych w pierwszym trymestrze, gdy istnieje największe ryzyko wystąpienia u płodu różnych wad związanych z przyjmowaniem przez matkę leków.
Nie można powiedzieć, że przyjmowanie leków (nie tylko przeciwdepresyjnych) przez kobietę w ciąży jest zdecydowanie bezpieczne, niemniej możliwe jest zastosowanie preparatów, które niosą najmniejsze ryzyko.
Najczęściej zapisywanymi lekami przeciwdepresyjnymi u kobiet w ciąży są selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Z leków z tej grypy o najmniejszym ryzyku można wymienić: sertralina, citalopram, esciatlopram. Co do paroksetyny – wyniki badań są niejednoznaczne. Według standardów leczenia depresji paroksetyna jest jedynym SSRI, którego zmiana w ciąży na inny, bezpieczniejszy może być uzasadniona. Jeśli jednak poprawę w depresji udało się uzyskać w przeszłości u kobiety dopiero podczas leczenia paroksetyną, zmiana leku przeciwdepresyjnego nie jest zalecana.
Zaleca się stosowanie leczenia jednym preparatem zamiast dwóch lub więcej leków. Ponadto raczej nie należy, o ile nie będzie wpływało to na stan psychiczny matki, stosować leków w ostatnich 2-3 tygodniach przed porodem lub zmniejszyć ich dawkę, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia objawów abstynencyjnych u noworodka.
