Specjalista neonatolog, Zastępca Lekarza Kierującego Oddziałem Neonatologii i Intensywnej Terapii SPSK4 w Lublinie.
Okres poporodowy to szczególny czas w życiu matki i nowo narodzonego dziecka. Każda matka ma wyobrażenie swojego porodu, pragnienie przytulić, ukoić, nakarmić i pielęgnować własne dziecko. Z uwagi na stan zdrowia noworodka lub matki niestety nie zawsze jest to możliwe.
Jedna na dziesięć ciąż kończy się przedwcześnie. Szczególnie trudno poradzić sobie z sytuacją, w której dziecko wymaga pobytu w Oddziale Intensywnej Terapii. Niezbędne do poprawy stanu zdrowia dziecka procedury medyczne wzbudzają w rodzicach duże emocje i utrudniają nawiązanie prawidłowych więzi. Codzienne patrzenie na wcześniaka, który wymaga pobytu w inkubatorze, podawania leków czy wspierania oddechu jest dla matki i ojca bardzo trudne.
Wszystkie te kable, opatrunki, plastry, rurki wciąż przypominają, że dziecko walczy o życie, a później zdrowie. Dodatkowo złe samopoczucie matki potęguję to, iż sama jest obolała i przemęczona. Nieustannie towarzyszy jej poczucie lęku. Wcześniak to dziecko, którego stan zdrowia przez dłuższy czas jest dość niepewny. Niezmiernie ważne w tej sytuacji jest wsparcie najbliższych oraz delikatne i empatyczne podejście całego personelu medycznego opiekującego się matką i dzieckiem.
Dużo łatwiej zrozumieć zaistniałą sytuację gdy rodzice regularnie uzyskają informacje dotyczące stanu zdrowia ich dziecka. Czują się pewniej gdy dowiadują się, dlaczego konieczne jest monitorowanie wszystkich funkcji życiowych wcześniaka. Rodzice trwają przy dziecku niezależnie od tego co się wydarzy. To trudne zwłaszcza gdy muszą dzielić swój czas pomiędzy obowiązki domowe i zawodowe. Rozłąka z dzieckiem często trwa długo i należy zaufać, iż jest ono pod dobrą opieką.
Na różnym etapie procesu leczenia matki zmagają się również z poczuciem winy. Oskarżają się, że ich ciało zawiodło, że nie zrobiły wszystkiego, aby dotrwać do terminu porodu, że ich obciążenia zdrowotne wpłynęły niekorzystnie na maluszka. Ponadto silny stres często zaburza procesy produkcji mleka i próby stymulacji laktacji. Kompetentne doradztwo laktacyjne od wykwalifikowanego personelu medycznego na tym etapie jest bardzo ważne. Sięganie do łatwo osiągalnych, często nierzetelnych porad internetowych może powodować u matki trudności w podejmowaniu właściwych decyzji.
W obecnej sytuacji epidemiologicznej szpital stara się zapewnić jak najlepszy kontakt rodziców z dzieckiem. Niestety z uwagi na to, iż lekarze muszą myśleć o bezpieczeństwie wszystkich dzieci przebywających w Oddziale Neonatologii i Intensywnej Terapii, zdarza się że czas pobytu matki w Oddziale nie spełnia jej oczekiwań. Staramy się szczegółowo analizować każdą sytuację i wspólnie ustalamy dogodne dla wszystkich pory wizyt w Oddziale. Bardzo istotne jest wykorzystywanie dodatkowych możliwości komunikacji, takich jak codzienny kontakt telefoniczny personelu medycznego z rodzicami, wysyłanie rodzicom aktualnych zdjęć dziecka, tworzenie grup wsparcia dla rodziców, czy kontakt z psychologiem i duchownym.
Gdy w końcu zbliża się upragniony czas wypisu z Oddziału, zdarza się, iż pojawia się nieoczekiwany lęk. Czy sobie poradzę? Czy będę umiała właściwie zaopiekować się swoim maleństwem, które jednak ma nieco inne potrzeby niż zdrowy donoszony noworodek? Czy dziecku pod moją opieką nie stanie się nic złego? Te emocje są w pełni zrozumiałe. Uczymy rodziców obserwować zachowanie dzieci, zwracać uwagę na ich szczególne potrzeby oraz właściwie reagować w razie nieprzewidzianych okoliczności.
Współpraca: lek. Elżbieta Szmit, lek. Karolina Jurak, lek. Justyna Kojder-Mazur
