Marzena Soja – mgr położnictwa, specjalista pielęgniarstwa neonatologicznego, Certyfikowany Doradca Laktacyjny, Międzynarodowy Dyplomowany Konsultant Laktacyjny.
Karmienie piersią najczęściej jest wspaniałym doświadczeniem, ale dla części mam może być źródłem trudnych emocji. Przygnębienie, smutek żal czy nawet złość, odczuwane w momencie przystawiania dziecka do piersi to objawy D-MER, czyli odruchu wypływu mleka z dysforią.
Negatywne emocje i odczucia pojawiają się bezpośrednio przed wypływem mleka i trwają nie dłużej niż 2 minuty. Mogą pojawić się podczas pierwszej laktacji lub dopiero przy karmieniu kolejnych dzieci. Poza tymi momentami kobieta czuje się dobrze zarówno psychicznie jak i fizycznie.
Przyczyną jest gwałtowny spadek dopaminy w momencie wypływu pokarmu. Dopamina jest neuroprzekaźnikiem, który reguluje stany emocjonalne, odpowiada m.in. za odczuwanie przyjemności. Hamuje również wydzielanie prolaktyny odpowiedzialnej za produkcję mleka, w związku z tym poziom dopaminy musi się na chwilę obniżyć, aby nastąpił wyrzut prolaktyny. Większość kobiet karmiących nie odczuwa tych hormonalnych zmian, ale w przypadku odruchu wypływu mleka z dysforią spadek dopaminy wywołuje natychmiastową, krótkotrwałą falę negatywnych reakcji emocjonalnych.
Warto wiedzieć, że występują 3 typy D-MER, związane z intensywnością przykrych uczuć:
łagodny – zazwyczaj zanika po 3 miesiącach karmienia; intensywność w skali 1 – 10 ocenia się na 1 – 3; najczęściej łączy się z grupą emocji przygnębienia;
umiarkowany – zanika pomiędzy 3 – 9 miesiącem karmienia; poziom dysforii 4 – 7; emocje są z grupy przygnębienia lub niepokoju;
ciężki – zazwyczaj nie ustępuje w ciągu pierwszego roku karmienia; intensywność 7 – 10; w tym wypadku, o ile kobieta nie zaprzestanie karmienia, może odczuwać emocje ze wszystkich grup objawów.
Ze względu na bardzo szeroki zakres pojawiających się uczuć, wyróżniono 3 grupy emocji — przygnębienia, niepokoju i złości:
D-MER z zespołem objawów przygnębienia charakteryzują: uczucie pustki, ściskania w żołądku, bezwartościowości, beznadziei, zniechęcenia, potrzebę ucieczki, itp.;
D-MER z zespołem objawów niepokoju: do wyżej wymienionych emocji dołączają się: strach, niepokój, panika, drażliwość, irytacja, frustracja, itp.;
D-MER z zespołem objawów złości charakteryzuje się, poza wyżej wymienionymi objawami, występowaniem uczucia pobudzenia, silnego wzburzenia, złości, agresji, wrogości; w skrajnych przypadkach mogą wystąpić akty autoagresji lub myśli samobójcze.
Jak możesz sobie poradzić z natłokiem negatywnych emocji w trakcie karmienia?
D-MER ma podłoże hormonalne, fizjologiczne, a nie psychiczne. Nie świadczy o poporodowych zaburzeniach nastroju, problemach psychicznych ani o niechęci do karmienia.
Pamiętaj – nie obwiniaj się o to co czujesz.
Dzięki świadomości tego mechanizmu znacznie poprawia się komfort życia i karmienia wielu kobiet. Znaczna grupa mam cierpiących na łagodną/umiarkowaną postać, radzi sobie poprzez myślenie o najszczęśliwszych momentach swojego życia, wizualizowanie miłych rzeczy. Pamiętaj, aby zadbać o siebie i swój komfort, poszukaj pomocy, porozmawiaj z bliskimi.
Dodatkową pomoc może stanowić prowadzenie notatek, aby pomóc uświadomić sobie, co może nasilać objawy (np. stres, odwodnienie, kofeina), a co je łagodzi (np. dodatkowy odpoczynek, ćwiczenia) i wprowadzenie zmian w stylu życia.
W najcięższych stanach, kiedy kobieta dalej chce karmić, szansę na zwiększenie komfortu psychicznego może dać wsparcie farmakologiczne – lekami regulującymi przekaźnictwo dopaminy. Leki antydepresyjne nie wpływają na leczenie D-MER.
